Köşk seçimine 7 gün kala ünlü anketçi Adil Gür, yaptığı tahmin ile seçimden sonra baskın erken seçim olabilir dedi.
Türkiye 10 Ağustos’ta ilk kez halk oyuyla yeni bir cumhurbaşkanı seçecek. Yıllardır başkanlık, yarı başkanlık veya partili bir cumhurbaşkanı modelini konuştuk tartıştık ancak, bu konuda hiçbir yasal adım atmadık veya atamadık. Parlamenter yönetim modeli yasal olarak uygulamada olsa da, yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi ile birlikte Türkiye fiili olarak bir sistem değişikliğine gidecek.
Türkiye 10 Ağustos’ta ilk kez halk oyuyla yeni bir cumhurbaşkanı seçecek. Yıllardır başkanlık, yarı başkanlık veya partili bir cumhurbaşkanı modelini konuştuk tartıştık ancak, bu konuda hiçbir yasal adım atmadık veya atamadık. Parlamenter yönetim modeli yasal olarak uygulamada olsa da, yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi ile birlikte Türkiye fiili olarak bir sistem değişikliğine gidecek.
Cumhurbaşkanı seçilebilmek için sandığa giden seçmenlerin yarıdan fazlasının oyunun alınmasının gerektiği gerçeğini düşündüğümüzde, arkasında asgari 23-25 milyon oy desteği bulunan bir cumhurbaşkanının ülke yönetiminde söz sahibi olma isteğini yadırgamamalıyız. Kim kazanırsa kazansın “ben geçmişte olduğu gibi bana tanınan anayasal yetkilerimin önemli bir bölümünü kullanmayacağım geçmiş cumhurbaşkanları gibi davranacağım” denmesini çok gerçekçi bulmamalıyız. Çünkü arkasındaki seçmen desteğini göz önüne aldığımızda doğal olarak hiçbir şeye karışmayacağım diyen dünyanın en munis insanı dahi bu gücün verdiği yetkiyle ülke yönetiminde aktif olarak söz sahibi olmak isteyecektir.
Bunun farkında olan Sayın Erdoğan ve Sayın Demirtaş daha fazla siyasi ve icraata yönelik söylemler geliştiriyor ve seçmene ulaştırmaya çalışıyorlar. Sayın İhsanoğlu ise parlamenter sisteme vurgu yaparak geçmişte olduğu gibi mevcut yetkilerin önemli bir bölümünü kullanmayacağına dair açıklamalar yapıyor.
Erdoğan’a dört partiden oy gelecek
“Araştırmalar gösteriyor ki seçim birinci turda sonuçlanacak. MHP tabanının bir bölümü, özellikle Orta Anadolu’da, Karadeniz’de ve Doğu Anadolu’da yaşayan MHP seçmenlerinin bir bölümü CHP ile birlikte hareket etmekten hoşlanmıyor. Bu nedenle AK Partiye daha yakın duruyorlar. Bunun örneğini bariz bir şekilde 12 Eylül 2010 da yapılan anayasa referandumunda gördük. Araştırmalara göre bu MHP seçmeninin yüzde 15 ile 20’lik bir kısmı. Bunlar Recep Tayyip Erdoğan’a oy verecek. Her ne kadar yönetimleri farklı açıklamalar yapsa dahi SP ve BBP tabanının önemli bir bölümünün de Erdoğan’a oy vereceği araştırmalarda ortaya çıkıyor.
Çatı aday İhsanoğlu’nun durumuna CHP açısından bakacak olursak; CHP tabanında aday belirleniş yöntemine kızgınlık nedeni ile sandığa gitmeyecek veya Demirtaş’a oy verecek seçmenler var. Dolayısıyla araştırmalarda çatı aday İhsanoğlu kendisini aday gösteren en fazla seçmene sahip CHP ve MHP’nin toplam oyunu dahi alamayacakmış gibi görünüyor. Bu durum gerçekleştiği taktirde muhalefet partilerinde tartışmalar başlayacak yönetim ve genel başkan değişiklikleri talepleri gündeme gelecektir.
Baskın erken seçim olabilir
Sokaktaki algı seçimin mutlak favorisi AK Parti’nin adayı Sayın Başbakan gibi görünüyor. Bu seçim sadece bir Cumhurbaşkanı seçimi değil. Pek çok sonucu var. Fiili olarak sistem değişiyor. İkinci önemli sonuç bu seçimden azami 7-8 ay sonra muhtemel bir genel seçim var. Haziran 2015 yapılacak olan genel seçimler bu seçimlerin sonuçlarına göre 2-3 ay içerisinde baskın bir genel seçim de yapılabilir. Özetle Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayların alacakları oy oranları genel seçimler için motivasyon veya tartışmaları da beraberinde getirecek.
Toparlayacak olursak son bir haftada çok olağanüstü bir gelişme olmadığı taktirde sonucu önceden belli bir seçime doğru gidiyoruz. Kimse kimin kazanacağını konuşmuyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra AK Parti’de genel başkanı ve başbakan kim olacak, muhalefet partilerinde ne tür tartışmalar veya değişiklikler olacak bunlar merak ediliyor. Bunların cevaplarını ise 10 Ağustos akşamı sandıktan çıkacak sonuç belirleyecek. Bu nedenle artı veya eksi yüzde bir oy dahi çok ama çok önemli çünkü, her oy dilimi beklentilerde ve taleplerde değişikliklere yol açacaktır.
İlk defa oy kullanacak toplam seçmenin yüzde 4’ü civarındaki yurtdışında yaşayan seçmenlerin tercihleri ve seçime katılım oranı seçim sonuçlarının şekillenmesinde çok etkili olacaktır.
