Yıla hızlı bir yükselişle girip “kontrolden çıkıyor” kaygısı yaratan, şubat ve nisan aylarında çift haneye çıkan enflasyon, 2010’u tahminlerden de düşük bir düzeyde kapattı. Aralıkta küçük bir artış beklenirken, tam tersine yüzde 0.30’luk bir düşüş yaşandı. Yıllık enflasyon 0.89 puan gerileyerek yüzde 6.40’a indi. Böylece yıl sonları itibarıyla 41 yılın en düşük enflasyonu gerçekleşti. Yıllık enflasyon, yüzde 6.5 olan Merkez Bankası hedefinin de altında kaldı. Yüzde 6.40 olan yıllık enflasyonun 1.94 puanı gıdadan, 1.31 puanı sigara ve içkiden, 0.99 puanı da kira ve konuttan geldi.

Et ve sebzede yaşanan üretim sıkıntısı, yıl boyunca enflasyon üzerinde büyük baskı oluşturdu. Sigara ve alkollü içkilerde vergiye bağlı fiyat artışları, yıllık enflasyona önemli bir katkı yaptı. Son dönemde buna petrol fiyatlarındaki artış da katıldı. Ancak etteki sıkıntının ithalatla hafiflemesi, sebzedeki sıkıntının da yeni sezonla atlatılması, enflasyondaki gerilimi düşürdü. İhracatın istenen düzeye ulaşmaması ve ithalat da enflasyonu düşüş yönünde etkiledi.

GIDA VE GİYİM DIŞINDA HAFİF KIPIRDANMA VAR
Aralıktaki düşüşte gıda fiyatları başrolü oynadı. Giyim ve ayakkabıdaki indirimler de düşüşe destek verdi. Diğer kalemlerde ise fiyat artışlarında hafif bir yaygınlaşma ve hızlanma eğilimi hissediliyor. Enerjiyi dışlayan çekirdek enflasyon göstergelerinin eksi olması, kur ve petroldeki artışın ilerisi için baskı yarattığını gösteriyor. Et fiyatlarındaki gerileme sürerken sebze fiyatlarındaki etkili düşüş, gıdada ortalama olarak fiyatların yüzde 2.66 gerilemesini sağladı. Böylece gıda enflasyona düşüş yönünde 0.87 puanlık bir katkı yaptı. Giyim ve ayakkabıdaki yüzde 1.77’lik fiyat düşüşü de enflasyonu 0.15 puan aşağı çekti. Fiyat artışında haberleşme yüzde 2.65 ile başı çekti. Çeşitli mal ve hizmetlerde fiyatlar yüzde 2.03, konutta yüzde 1.17, ulaştırmada ise yüzde 1.07 arttı. Aralık enflasyonuna en büyük katkıyı 0.23 puan ile konut yaptı. Ulaştırmanın katkısı 0.18 puan, haberleşmenin katkısı ise 0.15 puan oldu.

MERKEZ’İN ELİ RAHAT
Eksi çıkan aralık enflasyonuMerkez’in elini iyice rahatlattı. Son açıklamalarında yeni faiz indirimlerine kapıyı açık tutanMerkez Bankası, gerek görürse bu kararı alırken enflasyon cephesinden bir baskı ile karşılaşmayacak. Merkez Bankası’nın hedefi tutmakla birlikte, son üç enflasyon raporundaki yıl sonu tahminlerinin hiçbirisi tutmadı ve enflasyon en düşük tahminin bile altında kaldı. Merkez Bankası’nın en fazla önemsediği çekirdek enflasyon göstergeleri olan H ve I endeksleri aralıkta yerinde saydı. Yıllık enflasyon H endeksinde yüzde 3.49, I endeksinde ise yüzde 2.99 ileMerkez Bankası’nın orta vadeli hedeflerinin bile çok altında bulunuyor.

Üretici fiyatlarında petrol ve kur baskısı hissediliyor
TÜFE hafif artış beklentilerine karşın düşerken, üretici fiyatları aralıkta beklentilerden daha fazla arttı. Artışta petrol ürünleri ve ana metal ile metal cevherlerinin başı çekmesi, kur artışı ile uluslararası alanda hammadde fiyatlarında yaşanan hareketlenmenin ilk etkileri olarak dikkat çekiyor.

ÜFE’de artış beklentisi yüzde 0.55 olmasına karşın, aralık enflasyonu yüzde 1.31’i buldu. Böylece yıllık enflasyon, kasıma göre 0.70 puan artarak yüzde 8.87’ye çıktı. 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon da yüzde 5.52’ye çıktı. Tarımda fiyat düşüşü hız keserek sürerken sanayide fiyat artışları hızlandı. Mobilya, kâğıt ve basım dışındaki tüm sektörlerde fiyatlar yükseldi. Petrol ürünlerinde enflasyon yüzde 8.72’lik bir sıçrama kaydetti. Ana metal sanayiindeki aylık enflasyon yüzde 6.42, metalik cevher madenciliğinde ise yüzde 6.35 oldu. Tarım aralık enflasyonunu 0.29 puan aşağı çekerken sanayi 1.60 puanlık katkı yaptı. Bunun 1.38 puanı imalat sanayiinden geldi.

Memur sadece yüzde 0.22 enflasyon farkı alabilecek
Aralık enflasyonunun eksi çıkması, memurların yılın ikinci yarısı için alacağı enflasyon farkının da binde 2.2 gibi son derece düşük düzeyde kalmasına yol açtı. Yılın ikinci yarısındaki enflasyon yüzde 2.72 olarak gerçekleşti. Memurlar temmuz ayında yüzde 2.5 zam aldığı için, şimdi aradaki yüzde 0.22’lik fark, ocak zammına eklenecek. 2011 yılının ilk yarısında memur maaşları için belirlenen zam oranı yüzde 4. Bu durumda ocak ayındaki toplam zam oranı, yüzde 4.22 olacak. Maaşı bin lira olan bir memur, 40 lira yılbaşı zammına ilave olarak 220 kuruş da enflasyon farkı alacak. Aralık enflasyonundaki düşüşte gıda fiyatlarının başı çekmesi, alt gelir gruplarına yaradı. Asgari ücretle geçinenleri temsil eden İşçi Memet’in enflasyonu aralıkta yüzde 0.48, orta gelir grubunu temsil eden Memur Mehmet’in enflasyonu ise yüzde 0.11 düştü. En üst gelir grubunu temsil eden Patron Mehmet’in enflasyonu ise yüzde 0.25 arttı. Enflasyonda yoksul-zengin makası biraz daha kapanmasına karşın İşçi Memet’in liderliği sürüyor. İşçi Memet’in yıllık enflasyonu 1.43 puan düşerek yüzde 7.01’e, Memur Mehmet’inki 0.77 puan düşerek yüzde 6.75’e, Patron Mehmet’inki de 0.08 puan gerileyerek yüzde 6.13’e indi.

İŞÇİ MEHMET
Gıda fiyatlarındaki düşüş, yükü hafifletti

Gıda ve içecek fiyatlarındaki yüzde 2.66’lık düşüşten en fazla yararlanan İşçi Memet oldu. Gıda ve içecek kalemi, İşçi Memet’in aylık enflasyonunu 0.98 puan aşağı çekti. Giyimdeki düşüşün katkısı ise 0.8 puan oldu. Su ve tüpgaz zammının başı çektiği konut harcamalarındaki artış, İşçi Memet’in aralık enflasyonuna 0.34 puan katkı yaparak ilk sırada yer aldı.

MEMUR MEHMET
Enflasyon düşüşü ortalamanın altında

Gıdadaki düşüşün etkisini, enflasyon artışı olan kalemlerdeki artış sınırladığı için Memur Mehmet’in aralık enflasyonundaki düşüş, genel TÜFE’den daha az oldu. Gıda, Memur Mehmet’in aralık enflasyonunu 0.7 puan, giyim ve ayakkabı ise 0.09 puan aşağı çekti. Memur Mehmet’in aralık enflasyonuna konut 0.35 puan, ulaşım 0.12 puan kaktı yaptı.

PATRON MEHMET
Petrolle cep telefonu zammından etkilendi

Patron Mehmet, gıdadaki düşüşten az etkilenirken, telefon ve akaryakıt zamlarından daha fazla etkilendi. Patron Mehmet’in aralık enflasyonuna konut 0.29 puan, ulaşım 0.20 puan, haberleşme 0.12 puan katkı yaptı. Buna karşın gıdadaki düşüşün olumlu katkısı, 0.42 puan ile İşçi Memet’e olan olumlu katkının yarısından bile düşük düzeyde kaldı.

GAZETE HABERTURK- HT EKONOMİ